Toàn bộ về Nghi thức tắm Phật trong lễ Phật Đản
Có lẽ nghi thức Tắm Phật không phải là từ mới trong sự hiểu biết của Phật tử nói chung và người Việt Nam nói riêng, nhưng thực sự hiểu về xuất xứ, ý nghĩa và nghi thức một cách rõ ràng thì không có nhiều. Trong bài viết này, Đông Tuệ sẽ trình bày những điều đó một cách chi tiết và dễ hiểu nhất, tất cả chỉ tóm gọn trong một bài. Mong quí vị đón nhận và mang đến ý nghĩa cho những ai đang tìm kiếm.
I/ Nguồn gốc nghi thức Tắm Phật
Nghi thức này xuất phát từ câu chuyện đản sinh của đức Phật hơn 2.600 nặm trước. Theo kinh điển Nam tông, sau khi mẹ ngài, hoàng hậu Mahamaya, sinh ra ngài ở vườn Tâm Tỳ Ni, bên gốc cây vô ưu, bốn vị đại phạm thiên từ trời hạ xuống, dùng lưới vàng quấn lấy hài nhi. Ngay lúc đó, hai trận mưa từ trên trời dội xuống vị Phật tương lai.
Còn kinh điển Bắc tông chép rằng, sau khi đức Phật ra đời từ sườn bên phải của hoàng hậu Mahamaya, có bông hoa sen nảy lên đỡ lấy và 9 con rồng từ trên trời bay xuống phun hai dòng nước lạnh và nóng để tắm cho Ngài. Cảnh Phật đản sanh với rồng phun nước được ghi lại trong nhiều tác phẩm điêu khắc tại Lộc Uyển – di tích Phật giáo quan trọng ở phía bắc Ấn Độ.
II/ Ý nghĩa của lễ tắm Phật
Hai dòng nước nóng và lạnh của lễ tắm Phật tượng trưng cho hai cảnh giới thuận và nghịch; cảnh giới vui, buồn; sướng khổ của cuộc đời mà tất cả ai ai trong chúng ta khi được sinh ra đều sẽ trải qua. Cũng giống như Thái tử Tất Đạt Đa, ngài đã chịu đựng được 2 dòng nước đó và sau này trở thành Đức Phật Thích Ca.
Trong kinh sách, Đức Phật cũng dạy rằng: Người nào chịu đựng được những cảnh thuận nghịch của cuộc đời mà vẫn giữ được tâm bình thản, an nhiên, tự tại thì người đó chính là một vị Phật của tương lai.
Lễ tắm Phật hàm chứa một ý nghĩa vô cùng thâm thuý. Pháp thân thanh tịnh, Phật tánh luôn tiềm ẩn trong mỗi người, thế nhưng vì phiền não, tham sân si mà bị che lấp khiến cho Phật tánh không được lộ ra. Muốn lộ Phật tánh, chúng ta phải mượn nước thơm để tẩy rửa bụi trần.
Lễ tắm Phật cũng là một hành động để mỗi người liên tưởng tới việc gột rửa thân tâm của bản thân mình nhằm tìm lại sự thanh tịnh vốn có.
Đặc biệt, lễ tắm Phật cũng chính là dịp để các Phật tử, cộng đồng Phật giáo khắp nơi trên thế giới thể hiện lòng tôn kính, hân hoan đối với sự xuất hiện của đấng Giác Ngộ - Đức Phật Thích Ca cách đây hơn 2.600 năm về trước.
III/ Nghi thức tắm Phật như thế nào?
Nghi thức tắm Phật được diễn ra một cách tôn nghiêm, trang trọng. Tại Việt Nam, nghi lễ này thường sẽ được tổ chức vào ngày 15 tháng 4 Âm lịch trong dịp lễ Phật Đản hằng năm.
Dưới đây là chi tiết các nghi thức tắm Phật để bạn tham khảo:
1. NGUYỆN HƯƠNG
(Đánh 3 tiếng chuông, 2 tay cầm 3 cây hương dâng ngang trán, quỳ đọc:)
Xin cho khói trầm thơm,
Kết thành mây năm sắc,
Dâng lên khắp mười phương,
Cúng dường vô lượng Phật,
Vô lượng chư BồTát,
Cùng các thánh hiền tăng,
Nơi pháp giới dung thông,
Kết đài sen rực rỡ,
Nguyệnlàm kẻ đồnghành,
Trên con đường Giác ngộ,
Xin mọiloài chúng sanh,
Từ bỏ cõi lãng quên,
Theo đường giới, định,huệ,
Quay vềtrong tỉnh thức.
Nam Mô Hương Cúng Dường Bồ Tát ma ha tát!
Chúng con cung kính nghe rằng, nơi cõi trời đâu Suất đà, Thiện Huệ bồ tát ưng thời tốt, cỡi thần tượng giáng phó trần gian. Tại cung vua Tịnh Phạn, Ma Da phu nhân cảm mộng lành, mang thánh thai quang lâm phàm thế. Vui mừng thay, hoa đàm đã nở, sông núi hoan ca, thiên long trỗi nhạc, các trời rải hoa, chín rồng tắm Phậ ttại ta bà, bảy bước xưng tôn cùng vũ trụ. Màu nhiệm thay, ứng linh tích để báo trước nguyện độ sanh, hiện hóa thân để mở đầu ơn cứu độ. Hôm nay ngày trăng tròn tháng tư âm lịch, đệ tử chúng con, cung kính quỳ trước đài vàng, chí thành nấp trong ánh sáng, chiêm ngưỡng sơ sanh bảo tướng, lạy mừng từ phụ kim thân, ca dương công đức, bậc thầy ba cõi độc tôn, tán tụng hồng danh vị thánh muôn loài đệ nhất.
>> Nghi thức dâng hoa lễ Phật đản
Nam Mô Bổn SưThích Ca Mâu Ni Phật, tác đại chứngminh.
(đứng dậy cắm hương vào lư, rồi đứng dậy đảnh lễ Tam Bảo)
2. ĐẢNH LỄ TAM BẢO
(tiếp theo ngồi xuống, đọc tán dương chi và tụng chú đại bi)
3. TÁN DƯƠNG CHI
4. TỤNG CHÚ ĐẠI BI
5. ĐẢNH LỄ THẬP HIỆU PHẬT
(đứng dậy chắp tay đọc từng câu, hết 1 câu đánh 1 tiếng chuông rồi lạy xuống 1lạy)
1) Chí tâm đảnh lễ, Atỳ ngục tốt, mới phát lòng lành, Nhiều kiếp tu hành, nhân viên quả mãn, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (1 lễ )
2) Chí tâm đảnh lễ, một đời bổ xứ, hiện ở Suất Đà Hóa độ ta bà, sanh thân trần thế, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (1 lễ )
3) Chí tâm đảnh lễ, từ Đâu Suất xuống, ứng mộng Ma Da, cỡi voi sáu ngà, vào trong thai mẹ, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (1 lễ )
4) Chí tâm đảnh lễ, dưới cây vô ưu đản sanh thị hiện, Chín rồng phun nước, bảy bước xưng tôn, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (1 lễ)
5) Chí tâm đảnh lễ, hiện hưởng dục lạc, nhàm chán vô thường, Bốn cửa dạo chơi, chán đời già chết, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (1 lễ)
6) Chí tâm đảnh lễ, nửa đêm vượt thành, xuất gia tầm đạo, Tóc xanh cắt bỏ, núi tuyết tu hành, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (1 lễ)
7) Chí tâm đảnh lễ, dưới cây bồ đề, hàng phục ma quân, Thấy sao mai sáng, Phật đạo viên thành, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (1 lễ)
8) Chí tâm đảnh lễ, bốn mươi chín năm, độ sanh thuyết pháp Ba thừa dạy đủ, quả mãn nhân thiên, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (1 lễ)
9) Chí tâm đảnh lễ, dưới cây Ta la thị hiện Niết bàn Để lại xá lợi, phước khắp trần gian, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (1 lễ)
10) Chí tâm đảnh lễ, hiện tọa đạo tràng, ta bà giáo chủ Cha lành bốn loại, ba cõi đạo sư, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (1 lễ)
(ngồi xuống đọc bài Cuộc đời đức Phật Thích Ca)
6. CUỘC ĐỜI ĐỨC PHẬT THÍCH CA
Đức Phật Thích Ca
Từ Đâu Suất giáng trần
Nước Ca Tỳ La Vệ
Vào Rằm Tháng Tư
Hoa Vô Ưu bừng nở
Tại vườn Lâm Tỳ Ni
Trái đất sáu lần rung động
Nhạc trời trỗi khúc hoan ca
Thần dân vui khắp mọi nhà
Chúc mừng Thái tử Tất Đạt Đa
Tịnh Phạn vua cha
Rời hoàng cung đi đón
Hoàng hậu Ma Gia
Sinh ra Ngài bảy ngày thì đã quy thiên
Kiều Đàm Di mẫu, thay thế mẹ hiền
Nuôi Thái tử cho đến ngày khôn lớn
Tất Đạt Đa thông minh xuất chúng
Thiên tư cốt cách siêu phàm
Sở học không thể nghĩ bàn
Bao nhiêu thái sư cũng đều bái phục
Xuyên suốt cổ kim, không còn gì dạy nữa
Lớn lên, lời A Tư Đà, Vua Cha chợt nhớ
Mượn tay nguyệt lão kết tóc se tơ
Công chúa Gia Du kiều diễm như mơ
Để cột chân trong lâu đài nhân thế
La Hầu La, tiếng bí bô con trẻ
Mở mắt chào đời, tập nói tiếng Mẹ Cha
Ngài muốn nhìn nhân tình thế thái gần xa
Nên dạo chơi ngoài bốn cửa thành: đông tây nam bắc
Thấy cảnh sanh già bịnh chết
Ngài liền quyết chí xuất gia
Vào nửa khuya Mồng Tám Tháng Hai
Sa Nặc ơi, đưa ta vượt khỏi hoàng thành
Xa lìa cung vàng điện ngọc
Xa lìa vợ đẹp con ngoan
Vì chúng sanh, ta ra đi quyết tìm ngôi báu
Tới dòng A Nô Ma
Ngài tự tay xuống tóc
Sa Nặc ơi, thôi, ngươi hãy lui về
Trở về thưa với phụ thân
Và nhắn lời của ta từ biệt
Còn riêng ta
Đến khi nào, tìm ra đạo thì mới trở về
Bằng ngược lại, thì xem như ta đã mất
Từ đó, giữa trùng trùng Lạp Sơn Hy Mã
Đêm ngày gội tuyết nếm sương
Sáu năm khổ hạnh khôn lường
Vẫn chưa tìm ra Ánh Đạo
Bao nhiêu đạo sĩ, quyền cơ tuyệt xảo
Bao nhiêu pháp thuật, huyền vi tuyệt trần
Nhưng còn chỗ kẹt, không phải toàn chân
Ngài lại một mình, đi tìm chân lý
Bên cạnh dòng sông, Ni Liên Thuyền ý vị
Đan cỏ làm tòa, rồi khẳng quyết một câu
Chính nơi đây
Nếu không thành đạo
Thì ta quyết không rời chỗ nầy
Dù cho bụi đá trơ cây
Dù cho xương tan thịt nát
Thất thất tham thiền nghiêm mật
Cuối cùng chứng đắc đạo ca
Vô Thượng Chánh Đẳng Phật Đà
Bồ Đề Đạo Tràng, sen báu nở hoa
Vào ngày trăng tròn, tháng mười hai âm lịch
Bốn mươi lăm năm trường vân du hóa độ
Hơn ba trăm hội chuyển pháp thuyết kinh
Hàng hàng lớp lớp đệ tử đảnh lễ nghiêng mình
Sáu nẻo ba đường rợp bóng Đạo Vàng siêu tuyệt
Thuận thế vô thường
Có sinh phải có diệt
Có diệt phải có sinh
Nhưng đạo lý chơn thường
Băng ngang dòng sinh diệt
Tại rừng Sa La
Đấng Cha Lành đã tám mươi năm tuổi già
Bảy chúng đệ tử cùng quây quần câu hội
Ngài bảo các con có còn gì muốn hỏi
Những gì ta dạy xưa nay
Đại chúng im lặng tỏ bày
Nếu chúng con đã thông suốt
Thì ta có mấy lời Di Giáo
Giới luật làm Thầy, đó là bậc nhất
Giáo pháp Ba Thừa, đó là vô song
Khai thông vô thỉ vô chung
Mở đường vô sinh vô tử
Các con chớ có quên mình, gìn giữ
Đó là lời cuối cùng của Đức Như Lai
Tu chỉ một đường, không một không hai
Phật tánh muôn đời, không thêm không bớt
Mỗi mỗi chúng con, hãy chuyên tâm tu tập
Cuộc đời, không có gì bằng đạo lý từ bi
Hãy tự mình thắp đuốc lên mà đi
Ta từ giã các con, nơi Sa La Song Thọ
Rừng núi hoang vu, im bặt tiếng gió
Ngân hà nín thở, rơi rụng trăng sao
Rằm Tháng Hai âm lịch, trăng thắm lệ đào
Đức Từ Phụ Bổn Sư an nhiên niết bàn nhập diệt
Đại chúng cất lên Thích Ca Mâu Ni tha thiết
Núi rừng hòa vọng âm vang
Lan xa thế giới ba ngàn
Vượt qua mười phương tam thế
Vũ trụ càn khôn nhỏ lệ
Hướng về thế giới Ta Bà
Hộ trì đạo lý Thích Ca
Ngưỡng nguyện phổ chiếu Phật Đà
Hằng hà pháp giới châu sa
Nhất nhất chấp tay đồng Niệm Phật:
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật
(đứng dậy, vừa tụng kệ tắm Phật vừa múc nước tắm Phật)
7. KỆ TẮM PHẬT
Con nay rưới tắm chư Như Lai
Trí sạch trang nghiêm công đức đầy
Chúng sanh năm trược rời trần cấu
Cùng chứng Như Lai tịnhpháp thân.
Trong thành Tỳ Gia chưatừng sinh
Giữa cây Sa La chưa từng diệt
Không sinhkhông diệt đức Cồ Đàm
Nếu dùng mắt thường thấy sinh diệt.
Sáng nay ngày mười lăm tháng tư
Cung vua Tịnh Phạn sinh Tất Đạt
Chín rồng phun nước trên trời xuống
Hoa sen đỡ chân từ đất lên.
Án Mâu Ni, Mâu Ni, Tam Mâu Ni, Ta Phạ Hạ (3 lần).
8. BÁT NHÃ TÂM KINH
9. SÁM KHÁNH ĐẢN
Đệ tử hôm nay
Gặp ngày Khánh Đản
Một dạ vui mừng
Cúi đầu đảnh lễ
Thập phương Tam Thế
Đều Ngự Như Lai
Cùng Thánh Hiền Tăng
Chúng con cùng pháp giới chúng sanh
Bởi thiếu nhơn lành
Thảy đều sa đọa
Tham sân chấp ngã
Quên hẳn đường về
Tình ái si mê
Tù trong lục đạo
Trăm dây phiền não
Nghiệp báo không cùng
Nay nhờ Phật Tổ Năng Nhân
Dủ lòng lân mẫn
Không nỡ sinh linh thiếu phước
Nặng kiếp luân hồi
Đêm dày tăm tối
Đuốc tuệ rạng soi
Nguyện cứu muôn loài
Pháp dùng phương tiện
Ta Bà thị hiện
Thích chủng thọ sanh
Thánh Ma Da mộng ứng điềm lành
Vua Tịnh Phạn phước sinh con thảo
Ba mươi hai tướng tốt
Vừa mười chín tuổi xuân
Lòng từ ái cực thuần
Trí xuất trần quá mạnh
Ngai vàng quyết tránh
Tìm lối xuất gia
Sáu năm khổ hạnh rừng già
Bảy thất nghiêm tinhthiền tọa
Chứng thành đạo quả
Hàng phục ma binh
Ba cõi đều dậy tiếng hoan nghênh
Muôn vật thảy nhờ ơn tế độ
Chúng con nguyện :
Dứt bỏ dục tình ngoan cố
Học đòi đức tánh quang minh
Cúi xin Phật Tổ giám thành
Từ bi gia hộ :
Chúng con cùng pháp giới chúng sanh
Chóng thành đạo quả.
Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (3 lần)
10. HỒI HƯỚNG
Lễ Phật công đức thù thắng hạnh,
Vô biênthắng phước giai hồi hướng,
Phổ nguyện pháp giới chưchúng sanh
Tốc vãng vô lượng quang Phật sát.
Nguyện tiêu tam chướng trừ phiền não,
Nguyện đắc trí huệ chơnminh liễu,
Phổ nguyện tội chướngtất tiêu trừ,
Thế thế thường hành Bồ tát đạo.
Nguyện sanh Tây phươngtịnh độ trung,
Cửu phẩm liên hoa vi phụ mẫu,
Hoa khai kiến Phật ngộ vô sanh,
Bất thối Bồ Tát vi bạn lữ.
Nguyện dĩ thử công đức
Phổ cập ư nhứt thiết
Ngã đẳng dữ chúngnsanh
Giai cộng thành Phật đạo.
11. PHỤC NGUYỆN
Vừa rồi bao nhiêucông đức, bấy nhiêu hương hoa, thành kính thiết tha, nguyện xin hồi hướng, cúng dường kim tướng Phật tổ sơ sanh, cúi xin đức Phật giám thành, từ bi nạp thọ. Phục nguyện: một hoa đàm đã nở, một vị thánh ra đời, một ngôi sao đêm tối, một mặt trời mùa đông, may mắn biết bao cho ta bàthế giới, vui mừng nào kể cả vũ trụ đất trời, từ nay bể khổ gặp thuyền từ, đường mê nhờ đuốc tuệ, Phật tánh muôn loài vốn có, mê tâm hiếm kẻ nào không, mê lầm giác ngộ, tự tánh lo toan, đau khổ an vui do tâm quyết định, gắng sức tu bồi nhân tốt, chờ ngày thành tựu quả lành, chúng con rồi sẽ thành Phật, đức Phật là Phật đã thành. Lại nguyện: Đạo pháp huy hoàng, chúng tăng thanh tịnh, trời yên bể lặng, gió thuận mưa hòa, nhà nhà lạc nghiệp an cư, xứ xứ thái bình thạnh trị, gia đình Phật tử, phước thọ khương ninh, pháp giới chúng sanh, đều thành Phật đạo.
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.
12. TAM TỰ QUY
Tự quy y Phật, đương nguyện chúng sanh, thể giải đại đạo, phát vô thượng tâm.Tự quy y Pháp, đương nguyện chúng-sanh, thâm nhập kinh tạng, trí huệ như hải.Tự quy y Tăng, đương nguyện chúng sanh, thống lý đại chúng, nhứt thiết vô ngại.
Nguyện đem công đức này
Hướng về khắp tất cả
Đệ tử và chúng sanh
Đều trọn thành Phật đạo.
(lạy 3 lạy trước khi kết thúc nghi thức tắm Phật)
Một chút thông tin về chúng tôi:
Đông Tuệ là sự kết hợp những vẻ đẹp khác nhau từ nhiều nền văn hoá trên sự hoà hợp với chốn thiền đường Việt Nam.
Đông Tuệ ở đây là để trợ lực cho bạn trên hành trình tìm được điều gọi là Tâm An-Trí Sáng.
Và chúng tôi thể hiện những điều đó qua sản phẩm của mình.
--------------------------------------
ĐÔNG TUỆ – Tiệm pháp phục thiết kế cao cấp • Á phục dành cho du lịch tâm linh
- 🌏Website: dongtue.com
- 📲 Fanpage: ĐÔNG TUỆ
- 📲 Instagram: dongtuegautama
- 🛒 Shopee: phapphuc.dongtue
- ☎️ Hotline: 0395 897 931
- 🕰Working Time: 7h00-21h00 Monday-Sunday
- 💟 Email [email protected]
